ناشناس

ناشناس»، یا به نام اصلی‌تر "دهکده‌ی ستیپان‌چیکاوا و اهالی آن"، نوشته‌ی فیودار داستایفسکی، یکی از آثار اولیه و کمتر شناخته شده‌ی این نویسنده‌ی بزرگ روسی است. این رمان که در سال 1859 منتشر شده، با سایر آثار معروف داستایفسکی مانند "جنایت و مکافات" یا "برادران کارامازوف" تفاوت‌های چشمگیری دارد. "ناشناس" بیشتر به عنوان یک کمدی یا رمان طنزآمیز شناخته می‌شود، اما همچنان عناصر عمیق انسانی و اخلاقی مختص به داستایفسکی در آن مشهود است.

در این رمان، داستایفسکی به زندگی در یک دهکده‌ی دورافتاده‌ی روسی می‌پردازد، جایی که شخصیت‌های گوناگون و عجیب و غریب با یکدیگر در تعامل هستند. محور داستان حول محور یک اشراف‌زاده‌ی جوان و نجیب می‌چرخد که به دهکده‌ی ستیپان‌چیکاوا بازمی‌گردد و با درام‌های خانوادگی و اجتماعی روبرو می‌شود. این رمان به خاطر شخصیت‌های رنگارنگ و داستان‌های فرعی غنی‌اش مشهور است. یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی رمان «ناشناس»، توانایی داستایفسکی در خلق شخصیت‌هایی است که به نظر می‌رسد از دل جامعه‌ی روسیه برخاسته‌اند. هر یک از این شخصیت‌ها، از جمله خودخواهان، خیراندیشان، متظاهران، و عاشقان، نماینده‌ی جنبه‌هایی از روحیه‌ی روسی و انسانیت در کل هستند. داستایوفسکی این رمان را در زمان تبعید و زیر فشار سانسور می نویسد بنابراین پشت ظاهر ساده ی آن ، رمانی سرشار از تمثیل ها و استعاره هاست که به وضعیت روسیه در آن زمان اشاره می کند.

داستایفسکی در این رمان به موضوعاتی مانند قدرت، تقلب، محبت و فداکاری می‌پردازد. طنز موجود در داستان گاهی اوقات تیره و سیاه است، اما در عین حال، لحنی گرم و انسان‌دوستانه دارد که خواننده را به خنده وامی‌دارد و همزمان به فکر فرو می‌برد. داستایفسکی در «ناشناس» به نحوی شگفت‌انگیز از زبان طنز برای بررسی مسائل جدی و ژرف استفاده می‌کند. این کتاب نه تنها یک اثر سرگرم‌کننده است، بلکه به عنوان یک اثر ادبی عمیق و چندوجهی نیز قابل تقدیر است. اگرچه "ناشناس" ممکن است به اندازه‌ی سایر آثار معروف داستایفسکی شهرت نداشته باشد، اما به عنوان یک شاهکار از یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان تاریخ، حتما ارزش مطالعه را دارد.

در مورد مترجم

حمیدرضا آتش‌برآب (متولد مرداد 1356 در اهواز) مترجم ایرانی و پژوهشگر زبان و ادبیات روسی است. او دانش‌آموخته دانشگاه دولتی مسکو است.

در مورد نویسنده

فئودور میخایلاویچ داستایوفسکی، زاده ی 11 نوامبر 1821 و درگذشته ی 9 فوریه ی 1881، نویسنده ی مشهور و تأثیرگذار روس بود. پدر داستایفسکی پزشک بود و از اوکراین به مسکو مهاجرت کرده بود و مادرش، دختر یکی از بازرگانان مسکو بود. او در 1834 همراه با برادرش به مدرسه ی شبانه روزی منتقل شدند و سه سال آن جا ماندند. داستایفسکی در پانزده سالگی مادر خود را از دست داد. او در همان سال امتحانات ورودی دانشکده ی مهندسی نظامی را در سن پترزبورگ با موفقیت پشت سر گذاشت و در ژانویه ی 1838 وارد این دانشکده شد. در تابستان 1839 نیز، خبر فوت پدرش به او رسید.داستایفسکی در سال 1843 با درجه ی افسری از دانشکده ی نظامی فارغ التحصیل شد و شغلی در اداره ی مهندسی وزارت جنگ به دست آورد. او در زمستان 1845 رمان کوتاه بیچارگان را نوشت و از این طریق وارد محافل نویسندگان رادیکال و ساختارشکن بزرگ سن پترزبورگ شد و برای خود شهرتی کسب کرد. یک جاسوس پلیس در این محفل رخنه کرده بود و موضوعات بحث این روشنفکران را به مقامات امنیتی روسیه گزارش می داد. از همین رو، پلیس مخفی در روز 22 آوریل 1849 او را به جرم براندازی حکومت دستگیر کرد.داستایفسکی در آغاز سال 1873 سردبیر مجله ی «گراژ دانین» شد و تا ماه مارس سال بعد به این کار ادامه داد. فئودور داستایفسکی در جشن سه روزه ی بزرگداشت پوشکین در پی سخنرانی اش به اوج شهرت و افتخار در زمان حیاتش رسید و سرانجام در اوایل فوریه ی سال 1881 در اثر خون ریزی ریه درگذشت.